Radio Szczecin
Wilhelm Brasse na premierze filmu dokumentalnego "Portrecista", 2006.
Z okazji trzydziestej rocznicy śmierci wybitnego krajoznawcy Czesława Piskorskiego Miejska Biblioteka Publiczna w Chojnie wraz ze Stowarzyszeniem Historyczno-Kulturalnym "Terra Incognita" zapraszają w piątek 5 maja o godz. 18 do chojeńskiej biblioteki na otwarcie wystawy pt. "Czesław Piskorski (1915-1987) - pionier polskiego krajoznawstwa na Pomorzu Zachodnim". Przygotowała ją Książnica Pomorska.
Wystawa została uzupełniona o materiały ukazujące związek tej niezwykłej postaci z naszym nadodrzańskim regionem oraz o prezentację jego wydawnictw. Dziś mało kto pamięta, że Czesław Piskorski (ojciec dobrze nam znanego historyka - prof. Jana M. Piskorskiego) był autorem połączenia narracji bitwy pod Cedynią i walk wojsk polskich w 1945 r. w jedną opowieść oraz inicjatorem legendy łączącej Mieszkowice i Mieszka I, w tym także postawienia w tym mieście pomnika tego władcy Polski. Jako pierwszy polski autor przewodników pisał o zabytkach i przeszłości oraz legendach naszego regionu, między innymi o Dolinie Miłości czy moryńskim raku. Wystawa prezentuje życie i działalność jednego z kreatorów polskiego Pomorza Zachodniego, który przybył do Szczecina wraz z kolegami z obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen i związał się z nadodrzańską ziemią na całe życie.
Za: "Gazeta Chojeńska"
Wystawa została uzupełniona o materiały ukazujące związek tej niezwykłej postaci z naszym nadodrzańskim regionem oraz o prezentację jego wydawnictw. Dziś mało kto pamięta, że Czesław Piskorski (ojciec dobrze nam znanego historyka - prof. Jana M. Piskorskiego) był autorem połączenia narracji bitwy pod Cedynią i walk wojsk polskich w 1945 r. w jedną opowieść oraz inicjatorem legendy łączącej Mieszkowice i Mieszka I, w tym także postawienia w tym mieście pomnika tego władcy Polski. Jako pierwszy polski autor przewodników pisał o zabytkach i przeszłości oraz legendach naszego regionu, między innymi o Dolinie Miłości czy moryńskim raku. Wystawa prezentuje życie i działalność jednego z kreatorów polskiego Pomorza Zachodniego, który przybył do Szczecina wraz z kolegami z obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen i związał się z nadodrzańską ziemią na całe życie.
Za: "Gazeta Chojeńska"
Okładka książki "Moje fascynacje"
![Radiowa Machina Czasu również do czytania [WIDEO, ZDJĘCIA]](serwis_informacyjny/pliki/2016/thumb_640_0/2016-04-22_146134250110.jpg)
Bohaterami tych rozmów są: aktor, Zbigniew Cybulski, trzy piosenkarki: Anna Jantar, Anna German i Irena Jarocka oraz poeci; Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Halina Poświatowska, Władysław Broniewski i pisarka, Maria Dąbrowska,
Książka - prócz wywiadów - zawiera też zdjęcia, rękopisy, dokumenty związane z bohaterami. Została wydana przez szczecińską Oficynę R, a patronem medialnym jest m.in. Radio Szczecin.
Promocja książki - w piątek, 22 kwietnia o godzinie 17. 30 w Pałacu Młodzieży w Szczecinie.
Okładka książki Swietłany Aleksijewicz „Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka”. Wydawnictwo Czarne
Kiedy zaczęłam czytać książkę Swietłany Aleksijewicz „Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka”, miałam dużo pytań, na które chciałam znaleźć odpowiedzi: kim jest homo sovieticus? Ile z niego zostało w ludziach? Ile we mnie (mimo że nie mieszkałam w ZSRR)? Czy frustracjami homo sovieticusa, któremu zawalił się świat po upadku Związku Radzieckiego, można wytłumaczyć to, co obecnie dzieje się w Rosji?
Lecz im bardziej zanurzałam się w spisane przez Aleksijewicz historie, tym mniej wiedziałam.
I kiedy tak przechodziłam z jednej mrocznej historii w kolejną, jeszcze mroczniejszą, zdałam sobie sprawę, że mam już właściwie tylko jedno pytanie: gdzie zaczyna się i kończy człowieczeństwo? W chwili, kiedy to sobie uświadomiłam, jeden z bohaterów odpowiedział na to pytanie. Nie chcecie wiedzieć, jaka to była odpowiedź...
Przez to, co napisałam, można odnieść wrażenie, że to „Czasy secondhandu...” to opowieść o katach, oprawcach. Tak nie jest. To rzecz utkana ze wspomnień bardzo różnych ludzi, z różnych środowisk, różnych zawodów. Także z historii tak zwanych zwykłych ludzi, w których życie wkroczyła Historia.
Nie wiem, czy uda mi się dotrwać do końca tej książki. Bo wytrzymałość emocjonalna ma swoje granice. W każdym razie moja. Z drugiej strony być może to coś w rodzaju obowiązku? Ale jeśli przeczytam, to czy będę mądrzejsza czy coś zrozumiem?
Galę uświetni występ Orkiestry Wojskowej w Szczecinie.
Lista nagrodzonych:
1. Edward Dębicki – przedstawiciel mniejszości cygańskiej w Polsce, w 1955 r. założyciel cygańskiego zespołu artystycznego „Kham” (późniejsza nazwa: „Terno”), inicjator Międzynarodowych Spotkań Zespołów Cygańskich „Romane Dyvesa”, przewodniczący Stowarzyszenia Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Papuszy, autor publikacji wspomnieniowych; wraz z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Gorzowie Wielkopolskim, Archiwum Państwowym tamże oraz Oddziałem IPN w Szczecinie współpracował przy organizacji konferencji naukowej „Przymusowe osiedlenie Cyganów w Polsce. Pół wieku po zakazie wędrówki 1964–2014”, która odbyła się w 2014 r. w Gorzowie Wielkopolskim.
2. Kazimierz Kostrzewski – uczestnik Grudnia ’70 w Szczecinie, obecnie członek Stowarzyszenia Grudzień ’70 – Styczeń ’71, aktywny na polu popularyzacji wiedzy o wydarzeniach, w których uczestniczył.
3. Zbigniew Piasecki – uczestnik polskiej konspiracji zbrojnej podczas II wojny światowej (Armia Krajowa, Szare Szeregi), powstaniec warszawski, obecnie członek Stowarzyszenia „Katyń” w Szczecinie, aktywny w działalności organizacji, m.in. przy wystawach, akcjach odczytowych i podczas różnych uroczystości rocznicowych; inicjator i wydawca Biuletynu Koła Przyjaciół Ostroga; aktywny na polu popularyzacji wiedzy o wydarzeniach, w których uczestniczył, m.in. podczas spotkań z młodzieżą szkolną i harcerzami.
4. Stanisław Piszczek – w okresie II wojny światowej uczestnik konspiracji zbrojnej (żołnierz ZWZ-AK), obecnie członek Koła Powstańców Warszawskich i sympatyk Koła Kresowych Żołnierzy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Szczecin, aktywny na polu popularyzacji wiedzy o wydarzeniach, w których uczestniczył, m.in. poprzez uczestnictwo w spotkaniach z młodzieżą szkolną, nakładem własnym opublikował wspomnienia.
5. Józef Pokora – w latach 1940–1946 zesłany wraz z rodziną na Syberię, obecnie członek Zachodniopomorskiego Związku Sybiraków, aktywny w działalności organizacji i na polu popularyzacji wiedzy o wydarzeniach, w których uczestniczył, m.in. poprzez organizację i uczestnictwo w spotkaniach z młodzieżą szkolną.
6. Wojciech Woźniak – w latach 80. działacz młodzieżowej opozycji antykomunistycznej w Szczecinie, obecnie działacz społeczny, członek Zarządu Stowarzyszenia Federacja Młodzieży Walczącej, inicjator akcji charytatywnych (m.in. „Paczka dla Bohatera i Rodaka na Kresach”) oraz popularyzujących wiedzę historyczną wśród młodzieży (m.in. murale o tematyce historycznej, turniej piłkarski dla upamiętnienia Żołnierzy Wyklętych), aktywny na polu edukacyjnym m.in. poprzez uczestnictwo w spotkaniach z młodzieżą szkolną, organizowanych przez Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy.
Na podstawie materiałów szczecińskiego oddziału IPN.
Do posłuchania od poniedziałku do piątku o 9.40. (powtórka o 14.40.), a nieco dłuższych odsłonach (odcinki z całego tygodnia) - w poniedziałki po 22. Wówczas również rozmowy przybliżające postać tytułowego bohatera słuchowiska.
Warto też posłuchać piosenki napisanej przez Olka Różanka specjalnie na premierę słuchowiska. Oto słowa:
"Wieści z kresów sił"
Trudno wlec za sobą bagaż prawd,
trudno nie potknąć się
gdzieś na linii ognia.
Trudno wyjść na brzeg z głębokich ran,
z dumą do przodu biec
jak melodia prosta.
Trudno trafić w odpowiedni czas,
kiedy zegar twój cel
znów za tarczą chowa.
W koło nas tyle granic jest,
więdnie maj w oceanach łez,
pada strach skoro blady świt...
oto wieści z kresów ludzkich sił.
Wyobraźnia nie sięga w tak ciemny las,
Żadna przepaść nie dzieli, jak dzieli ta
kiedy brak wiary w to na co słów nam brak.
Jutro wróci do nas lepszy świat,
może odda nam dziś
coś co zabrał wczoraj.
Jutro własny próg powita nas,
a gdy zechcemy wyjść,
witać będzie droga.
Policyjna kenkarta Klary ("Sary") z d. Flachs, (Archiwum Państwowe w Szczecinie)
Podobne sceny dzieją się wówczas w całej III Rzeszy, również w Prowincji Pomorze. M.in. w Swinemünde (Świnoujście), Ueckermünde, Cammin (Kamień Pomorski), Greifenhagen (Gryfino), Gollnow (Goleniów), Köslin (Koszalin),Pyritz (Pyrzyce), Neustettin (Szczecinek),Stargard, Stralsund, Naugard (Nowogard), Greifswald, Bergen, Garz, Altenkirchen, Löcknitz,Saßnitz, Binz, Anklam, Hermsdorf, Ahlbeck, Demmin, Bad Polzin (Połczyn Zdrój)… płoną synagogi i inne zabudowania należące do wspólnot żydowskich, demolowane są żydowskie kaplice i cmentarze, sklepy i biura żydowskich właścicieli, masowo aresztowani są mężczyźni, dochodzi do mordów, pobić i grabieży.
Sprawcami byli przede wszystkim członkowie SA, ale także SS, funkcjonariusze gestapo, członkowie NSDAP zmobilizowani rozkazami i instrukcjami rozesłanymi przez Szefa Policji Bezpieczeństwa gruppenführera SS Reinharda Heydricha tuż przed północą 9.11.1938. Zgodnie z nimi, także w Stettinie, straż pożarna miała za zadanie zabezpieczać jedynie budynki sąsiadujące z synagogami i innymi żydowskimi zabudowaniami, natomiast powstrzymywać się od gaszenia ich samych. Szczecińska policja porządkowa ograniczyła się jedynie do zamknięcia ruchu ulicznego na ulicy Grüne Schanze oraz skierowania ruchu tramwajów objazdem, innymi liniami. W całych Niemczech doszczętnie spłonęło wówczas - według niektórych danych - około 1000 synagog. Władze III Rzeszy starały się przedstawić pogrom, jako „spontaniczny wybuch gniewu” i antyżydowskich nastrojów ludności.
Ruina wypalonej szczecińskiej synagogi stała jeszcze do roku 1940. Z powodu zagrożenia, jakie stanowiła dla ruchu licznego magistrat zlecił prywatnej firmie jej rozebranie, głównie przy pomocy ładunków wybuchowych. Po 1,5 roku zniknęła z powierzchni ziemi.
W 1933 roku żyło na Pomorzu 6317 wierzących Żydów, z czego 2365 w Szczecinie. Przeprowadzony w listopadzie 1943 r. spis ludności wykazał obecność na Pomorzu 177 Żydów, w tym 79 w Szczecinie i 27 w Słupsku.
Zdjęcie - organizatora Dni Bonhoefferowskich w Szczecinie
Jego polityczny opór wobec reżimu wyrastał z duchowej głębi. W nazizmie widział zagrożenie dla chrześcijan, dla Niemców i dla ludzkości. Mówił: "Bracia w Chrystusie nie mogą skierować broni przeciw sobie, bowiem tak naprawdę skierowaliby ją przeciw Chrystusowi".
Od 5 do 7 czerwca w Szczecinie obchodzone będą Dni Bonhoefferowskie.
Szczegółowy program - poniżej.
"Ballady grudniowe – Grudzień ’70" Okładka płyty Sklepu z ptasimi piórami wydana przez Radio Szczecin.
W 1970 r. między godziną 16 a 17, z Komendy Milicji Obywatelskiej padły pierwsze strzały, byli zabici i ranni. Na placu zabrzmią też „Ballady grudniowe”, anonimowe utwory, które powstały w Szczecinie pod wpływem wydarzeń grudniowych. Po latach zostały nagrane przez Ryszarda Leoszewskiego i Sklep z Ptasimi Piórami (wydawcą płyty jest Radio Szczecin,a inicjatorem nagrania Grzegorz Kaźmierczak).
Organizatorem wydarzenia jest Centrum Dialogu Przełomy MNS.
Okładka 4 numeru "Szczecinera"
Czego dotyczył kryptonim „Seler”?
Jak powstał obwód welecki i kim był patron Szkoły Podstawowej nr 16?
Skąd wzięła się łódź w Bramie Królewskiej?
Dwie opowieści związane z cmentarzami.
Zbrodnia, która doprowadziła do wydania ostatniego wyroku śmierci.
To tematy czwartego numeru Magazynu Miłośników Szczecina "Szczeciner". Będzie można także zajrzeć do pudełka z rodzinnymi fotografiami. Na łamach „Szczecinera” zadebiutuje proza, a na koniec próba odpowiedzi na pytanie, czy wybitni szczecinianie zasługują na upamiętnienie w przestrzeni miasta.
Walkowska Wydawnictwo zaprasza na premierę czwartego numeru Magazynu Miłośników Szczecina "Szczeciner" - w piątek 12 grudnia 2014 r. o godz. 17:00 w Klubokawiarni FiKa, mieszczącej się w gmachu Muzeum Narodowego przy Wałach Chrobrego 3.
Publikacji towarzyszy bezpłatny dodatek „Szczecin w legendach Pomorza”, opracowany przez Jarosława Kociubę.
[na podstawie materiałów Walkowska Wydawnictwo]